Chronica monasterii Casinensis

(Хроника монастыря Монтекассино)


Автор: Leo Marsicanus (Лев Марсиканский)

Описание:

Название дано в рукописи 1 редакции, 2 и 3 редакции называются Hystoria huius cenobii Casinensis, их пролог имеет название Chronica Cassinensis Ecclesie. Начатая ок. 1099 г. хроника охватывает историю монастыря Монтекассино от основания по 1075 г. (до кн. III, гл. 33). Им предшествует перечень аббатов от св. Бенедикта до Одерисия II. Вероятно автор сам составил три редакции труда, из которых происходят три ответвления рукописей. Хроника была продолжена Гвидо из Монте Кассино и позднее (с кн. IV, гл. 96) Петром Диаконом до 1138 г. В 15 в. Аброджио Траверсари и Агостино Патрици была переработана вторая редакция. Эта переработка снова послужила в качестсве основы для ранних печатных изданий хроники. Текст начинается словами: Domino et patri sanctissimo venerabilis cenobii Casinensis abbati Oderisio (посвящение), Egregius igitur et sanctissimus pater huiusque Cassinensis cenobii primus fundator gratia et nomine Benedictus (текст).

Рукописи - Mss.

Montecassino, Biblioteca statale del Monumento nazionale di Montecassino, Cod. 450, p. 2-519 автограф Петра Диакона (2 редакция)

Muenchen, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4623, f. 85r-189v автограф Льва Марсиканского (1 редакция)

Литература о рукописях

W. Wattenbach (MGH SS, 7), 1846, 555-558

W. Smidt, Die vermeintliche und die wirkliche Urgestalt der Chronik Leos von Montecassino, Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken 28 (1938) 286-297

P. Meyvaert, The Autographs of Peter the Deacon, Bulletin of the John Rylands Library 38 (1955/1956) 114-138

H. Hoffmann, Der Kalender des Leo Marsicanus, Deutsches Archiv fuer Erforschung des Mittelalters 21 (1965) 82-149

H. Hoffmann, Das Chronicon Vulturnense und die Chronik von Montecassino, Deutsches Archiv fuer Erforschung des Mittelalters 22 (1966) 179-196

H. Hoffmann, Studien zur Chronik von Montecassino, Deutsches Archiv fuer Erforschung des Mittelalters 29 (1973) 59-162 о данном тексте стр. 59-109

H. Hoffmann (MGH SS, 34), 1980, xxx-xxxiv 24 рукописи.

H. Hoffmann, Italienische Handschriften in Deutschland, Deutsches Archiv fuer Erforschung des Mittelalters 65 (2009) 29-82 о данном тексте стр. 76-77

G. Fiesoli, Uno o plurimo? Varianti d'autore e varianti di tradizione nella letteratura mediolatina, Medioevo e rinascimento 26 (2012) 119-147 о данном тексте стр. 132-134

Издания - Edd.

Laurentius Vicentinus, Chronica sacri Casinensis coenobii. nuper impressoriae arti tradita ac numquam alias impressa, 1513 первое издание по редакции Амброджо Траверсати

A. de Nuce, Chronica sacri monasterii Casinensis, Lutetia Parisorum 1668

L. A. Muratori, Rerum Italicarum scriptores, сост. L. Muratori, Mediolani 1723, 151-602 по изд. де Нуса

J. P. Migne, Patrologiae cursus completus. Series Latina, 173, Parisiis 1841-1864, 439-978 по изд. Ваттенбаха

W. Wattenbach (MGH SS, 7), 1846, 574-844

H. Hoffmann, Die Chronik von Montecassino (Chronica monasterii Casinensis) (MGH SS, 34), 1980, 1-607 там же xxxiii-xxxiv перечень ранних изданий стр. 608-614 дополнения к введению и комментарию

Переводы – Transl.

Англ.

G. A. Loud, Roger II and the Making of the Kingdom of Sicily. Selected sources translated and annotated (Medieval sources), Manchester – New York 2012, 278-295 только главы IV, 96-106 и IV, 127-128

Ит.

F. Gigante, Leone Marsicano o Hostiense e Pietro Diacono: Cronaca monastero cassinese (Collana di testi storici medioevali, 20), Cassino 2016 параллельно с лат. текстом

Литература - Comm.

W. Wattenbach (MGH SS, 7), 1846, 551-574

W. Smidt, Ueber den Verfasser der drei letzten Redaktionen der Chronik Leos von Monte Cassino, в Papsttum und Kaisertum. Forschungen zur politischen Geschichte und Geisteskultur des Mittelalters. Paul Kehr zum 65. Geburtstag dargebracht, сост. A. Brackmann, Muenchen 1926, 263-286

W. Smidt, Guido von Monte Cassino und die "Fortsetzung" der Chronik Leos durch Petrus Diaconus, Weimar 1931

H.-W. Klewitz, Petrus Diaconus und die Montecassineser Klosterchronik des Leo von Ostia, Archiv fuer Urkundenforschung 14 (1936) 414-453

M. Inguanez, La prima edizione del Chronicon Casinense, Venezia 1513, в Miscellanea bibliografica in memoria di Don Tommaso Accurti (Storia e Letteratura, 15), Roma 1947, 133-139 о первом издании в 1513 г.

H. S. Brechter, Die Fruehgeschichte von Montecassino nach der Chronik Leos von Ostia im Codex lat. Monacensis 4623, в Liber Floridus. Mittellateinische Studien. Paul Lehmann zum 65. Geburtstag, сост. B. Bischoff – S. Brechter, St. Ottilien 1950, 271-286

H. Hoffmann, Chronik und Urkunde in Montecassino, Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken 51 (1972) 93-206

H. Hoffmann, Studien zur Chronik von Montecassino, Deutsches Archiv fuer Erforschung des Mittelalters 29 (1973) 59-162

G. A. Loud, Abbot Desiderius of Montecassino and the Gregorian Papacy, Journal of Ecclesiastical History 30 (1979) 305-326

H. Hoffmann (MGH SS, 34), 1980, xii-xxx

A. M. Fagnoni, Storia di un testo: La Cronaca di Montecassino, Studi medievali, Ser. III 25 (1984) 813-832

V. D'Alessandro, La cronaca di Leone Marsicano, в L'eta dell'abate Desiderio: Storia, arte e cultura. Atti del IV Convegno di Studi sul Medioevo Meridionale (Montecassino-Cassino, 4-8 ottobre 1987), III/1 (Miscellanea Cassinese, 67), сост. F. Avagliano – S. Adacher, Montecassino 1994, 265-278

F. Aceto, Leone Marsicano e la descrizione della basilica di Montecassino tra modelli letterari e istanze, в Arte d'Occidente - Temi e metodi. Studi in onore di Angiola Maria Romanini, 3, сост. A. Cadei, Rom 1999, 957-970

F. Newton, The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058-1105 (Cambridge studies in palaeography and codicology, 7), Cambridge 1999, 16-30, 253-272

W. D. McCready, Leo of Ostia, the Montecassino Chronicle, and the Dialogues of Abbot Desiderius, Mediaeval Studies. Toronto 62 (2000) 125-160

W. Pohl, Werkstaette der Erinnerung. Montecassino und die Gestaltung der langobardischen Vergangenheit (Mitteilungen des Instituts fuer oesterreichische Geschichtsforschung, Ergaenzungsband, 39), Wien – Muenchen 2001, 74-77, 88-92

A. Knaepen, Les references au passe antique dans l'historiographie cassinienne des XIe et XIIe siecles, в Le Passe a l'epreuve du present. Appropriations et usages du passe du Moyen Age а la Renaissance, сост. P. Chastang, Paris 2008, 309-326

G. A. Loud, в The Encyclopedia of the Medieval Chronicle, сост. G. Dunphy, Leiden – Boston 2010, 372

P. Greco, Chronica Monasterii Casinensis IV 11: un'analisi sintattica e un'ipotesi genetica, в Auctor et auctoritas in Latinis Medii Aevi litteris - Author and authorship in Medieval Latin literature. Proceedings of the VIth Congress of the International Medieval Latin Committee (Benevento-Naples, November 9-13, 2010), сост. E. D'Angelo – J. M. Ziolkowski, Firenze 2014, 447-461

L. Russo, The Monte Cassino Tradition of the First Crusade: From the Chronica Monasterii Casinensis to the Hystoria de via et recuperatione Antiochiae atque Ierusolymarum, в Writing the Early Crusades. Text, Transmission and Memory, сост. M. Bull – D. Kempf, Woodbridge 2014, 53-62

P. Stoppacci, в C.A.L.M.A. Compendium Auctorum Latinorum Medii Aevi (500-1500), 4, Firenze 2014, 524-525 см. под Guido Casinensis monachus, о продолжении.

G. Mele, Su alcune testimonianze storico-innografiche nella "Chronica Monasterii Casinensis", в Itinerando. Senza confini dalla preistoria ad oggi. Studi in ricordo di Roberto Coroneo, 1/2, сост. R. Martorelli, Perugia 2015, 595-625

M. Krumm, Streiten vor (und mit) dem Papst: Beobachtungen zur kurialen Gerichtspraxis anhand der Klosterchronik von Montecassino und des Chronicon Falcos von Benevent, в Stilus – modus – usus. Regeln der Konflikt- und Verhandlungsfuehrung am Papsthof des Mittelalters (Utrecht Studies in Medieval Literacy, 44), сост. J. Nowak – G. Strack, Turnhout 2019, 67-95

L. Feller, L'ecriture de l'histoire du Mont-Cassin au XIIe siecle. Chroniques et documentation pragmatique, в I Longobardi a Venezia. Scritti per Stefano Gasparri (Collection Haut Moyen Age, 40), сост. I. Barbiera – F. Borri – A. Pazienza, Turnhout 2020, 365-381

E. Veneziani, Montecassino, в I castelli della preghiera. Il monachesimo nel pieno medioevo (secoli X-XII), сост. G. M. Cantarella, Roma 2020, 65-96 об 12 в.

A. J. M. Irving, Lector, si adesses! Liturgy and Strategies of History Writing in Medieval Southern Italy, в Political Liturgies in the High Middle Ages. Beyond the Legacy of Ernst H. Kantorowicz, сост. P. Figurski – J. Dale – P. Bytterbier, Turnhout 2021, 165-191 о данном тексте стр. 169-178

Упоминания:

Breviatio de monasterio s. Sophiae (Льва Марсиканского)

Catalogus abbatum monasterii Casinensis

Chronica monasterii Casinensis (Петр из Монтекассино)

Concio ad populum Romanum (Иоанн Марсиканский)

Epistolae (Бруно Сигиний)

Memoratorium (Бертарий из Монтекассино)

Registrum Petri Diaconi (Петр из Монтекассино)

-----

Описание

Рукописи – Mss.