Historiarum libri quinque ab anno incarnationis 900 usque ad a. 1044

(Пять книг истории от года воплощения Господнего 900 по 1044 (Пять книг истории своего времени))


Автор: Rodulfus Glaber (Родульф Глабер)

Описание:

Описание истории между 900 и 1044 г. в пяти книгах, составленное между 1031 и 1047 гг. и посвященное аббату Одилону Клюни. Основное внимание в своем описании Родульф уделяет 1000-1033 гг. и являет себя приверженцем императоров Генриха II и Генриха III равно как и короля Франции Роберта II. Его труд является значимым в культурно-историческом аспекте, но для событий истории 10 и 11 вв. не является надежным. Текст начинается словами: Clarorum virorum illustrissimo Odiloni Cluniensis coenobii patri (Посвящение), Iustissima studiosorum fratrum querimonia interdumque propria saepius permotus (Текст).

Рукописи - Mss.

Cittа del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. lat. 618, f. 1r-93r 15 в.

Paris, Bibliotheque nationale de France, Ms. lat. 6190, f. 1-52 12 в.

Paris, Bibliotheque nationale de France, Ms. lat. 10912 11 в., частично автограф

Paris, Bibliotheque nationale de France, Ms. lat. 13834, f. 1-29 16 в.

Литература о рукописях

см. Edd. Cavallo – Orlandi (1989) lix-lxiv

см. Edd. France (1989) lxxxii-xciii

см. Edd. Prou (1886) xi-xiv

M.-C. Garand, Un manuscrit d'auteur de Raoul Glaber? Observations codicologiques et paleographiques sur le ms. Paris B.N. latin 10912, Scriptorium. Revue internationale des etudes relatives aux manuscrits 37 (1983) 5-28

M.-C. Garand, Deux editions nouvelles des "Historiae" de Raoul Glaber, Scriptorium. Revue internationale des etudes relatives aux manuscrits 45 (1991) 116-122 о частичном автографе

M. Arnoux, Raoul Glaber: Histoires (Miroir du Moyen Age), Turnhout 1996, 12-14

S. Simone, Radulphus Glaber, в La trasmissione dei testi latini del medioevo – Mediaeval latin texts and their transmission (Te.Tra.), 4 (Millennio medievale, 94), сост. P. Chiesa – L. Castaldi, Tavarnuzze (Firenze) 2012, 447-450 о данном тексте стр. 447-449

Издания - Edd.

P. Pithou, Historiae Francorum ab anno Christi DCCCC ad ann. MCCLXXXV scriptores veteres XI, Francofurti 1596, 1-59

Recueil des historiens des Gaules et de la France, 10, Paris 1760, 2-63

F. Guizot, Collection des memoires relatifs а l'histoire de France depuis la Fondation de la Monarchie Franсaise jusqu'au 13e siecle, 6, Paris 1824

J. P. Migne, Patrologiae cursus completus. Series Latina, 142, Parisiis 1841-1864, 611-698

G. Waitz (MGH SS, 7), 1846, 51-72 извлечения

M. Prou, Raoul Glaber: Les cinq livres de ses histoires. (900-1044) (Collection de textes pour servir а l'etude et а l'enseignement de l'histoire, 1), Paris 1886

G. Cavallo – G. Orlandi, Rodolfo il Glabro: Cronache dell' anno mille, Milano 1989 ((9 изд.) 2011) параллельно с итальянским переводом

J. France, Rodulfi Glabri Historiarum libri quinque, Oxford 1989, 2-253 параллельно с английским переводом

Переводы - Transl.

Фр.

E. Pognon, L'an mil, Paris 1947, 45-144

M. Arnoux, Raoul Glaber: Histoires (Miroir du Moyen Age), Turnhout 1996

Итал.

D. Tuniz, Rodolfo il Glabro: Storia dell'anno mille. I cinque libri delle Storie. Vita dell'abate Guglielmo, Milano 1982, 57-170

A. Fontana, Rodolfo il Glabro. Storie del mille, Bergamo 2001

Исп.

J. Torres Prieto, Raul Glaber. Historias del primer milenio, Madrid 2004 параллельно с лат. текстом

Литература - Comm.

см. Edd. France (1989) xxxiv-lxx

G. Waitz (MGH SS, 7), 1846, 48-50

J. Havet, Note sur Raoul Glaber, Revue historique 40 (1889) 41-48

E. Sackur, Studien ueber Rodulfus Glaber, Neues Archiv der Gesellschaft fuer aeltere deutsche Geschichtskunde 14 (1889) 379-418

E. Sackur, Neues Archiv der Gesellschaft fuer aeltere deutsche Geschichtskunde 15 (1890) 212

J. von Pflugk-Harttung, Untersuchungen zur Geschichte Kaiser Konrads II., Stuttgart 1890, 59-94

E. Gebhart, L'etat d'ame d'un moine de l'an 1000. Le chroniqueur Raoul Glaber, La Revue des deux mondes 107 (1891) 600-628 переиздано в E. Gebhart, Moines et papes. Essais de psychologie historique, Paris 1896 , 1-62

H. Kuypers, Studien ueber Rudolf den Kahlen, Muenster (Diss.) 1891

E. Petit, Raoul Glaber, Revue historique 17 (1892) 283-299

K. Grund, Die Anschauungen des Rodulfus Glaber in seinen Historien, Greifswald (Diss.) 1910

J. Calmette, Raoul Glaber et la Bourgogne de son temps, Revue de Bourgogne (1911) 65-78

M. Manitius, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters. 2: Von der Mitte des zehnten Jahrhunderts bis zum Ausbruch des Kampfes zwischen Kirche und Staat, Muenchen 1923, 347-353 (https://nbn-resolving.de)

C. Arpini, Radulfo Glaber e la Historia suorum temporum, Atti dell'Accademia degli Arcadi. Roma 16 (1932) 109-158

W. Wattenbach – R. Holtzmann, Deutschlands Geschichtsquellen im Mittelalter. Deutsche Kaiserzeit, 1/2, сост. W. Wattenbach – W. Holtzmann, Berlin 1939 (переиздание Darmstadt 1967), 302-304

H. von Lindheim, Rodulfus Glaber. Seine Persoenlichkeit, sein Geschichtswerk und sein Verhaeltnis zu den geistigen Stroemungen seiner Zeit, Leipzig (Diss.) 1941

L. Musset, Raoul Glaber et la baleine: les sources d'un racontar du XIe siecle, Revue du Moyen-Age latin 4 (1948) 167-172

S. Giet, "La divine quaternite" de Raoul Glaber, Revue du Moyen-Age latin 5 (1949) 238-241

P. Rousset, Raoul Glaber interprete de la pensee commune au XIe siecle, Revue d'histoire de l'eglise de France 36 (1950) 5-24

A. Michel, Die Weltreichs- und Kirchenteilung bei Rudolf Glaber (1044), Historisches Jahrbuch 70 (1951) 53-64

M. Vogelsang, Der cluniacensische Chronist Rodulfus Glaber. Ein Beitrag zur cluniacensischen Geschichtsschreibung. I, Studien und Mitteilungen zur Geschichte des Benediktinerordens 67 (1956) 24-38, 277-297

B. Blumenkranz, Les auteurs chretiens latins du moyen age sur le Juifs et le judaпsme, Revue des etudes juives 117 (1958) 5-58 о данном тексте стр. 26-29

M. Vogelsang, Der cluniacensische Chronist Rodulfus Glaber. Ein Beitrag zur cluniacensischen Geschichtsschreibung. II, Studien und Mitteilungen zur Geschichte des Benediktinerordens 71 (1960) 151-186

J. France, The Divine Quaternity of Rodulfus Glaber, Studia monastica 18 (1975) 283-294

R. Colliot, Rencontres du moine Raoul Glaber avec le diable d'apres ses "Histoires", в Le diable au moyen age: Doctrines, problemes moraux, representations. Colloque tenu а Aix-en-Provence, 3-5 mars 1978, Aix-en-Provence – Paris 1979, 117-132

P. E. Dutton, Raoul Glaber's "De Divina Quaternitate": An Unnoticed Reading of Eriugena's Translation of the "Ambigua" of Maximus the Confessor, Mediaeval Studies. Toronto 42 (1980) 431-453

R. A. Shoaf, Raoul Glaber et la "Visio Anselli Scholastici", Cahiers de civilisation medievale 23 (1980) 215-219

E. Ortigues – D. Iogna-Prat, Raoul Glaber et l'historiographie clunisienne, Studi medievali, Ser. III 26 (1985) 537-572

S. G. Jr. Nichols, Theosis and Kingship: Greek Ideals and Latin Narrative, в The Meeting of Two Worlds. Cultural Exchange between East and West during the Period of the Crusades, сост. V. P. Goss, Kalamazoo 1986, 259-275

J. France, Rodulfus Glaber and the Cluniacs, Journal of Ecclesiastical History 39/4 (1988) 497-508

J. France, War and Christendom in the Thought of Rodulfus Glaber, Studia monastica 30/1 (1988) 105-119

F. X. Hartigan, Rodulfus Glaber and the Early Capetians, Proceedings of the Annual Meeting of the Western Society for French History 15 (1988) 30-37

R. Romagnoli, Le "Storie" di Rodolfo il Glabro. Strutture culturali e modelli di santitа cluniacensi, Bologna 1988

J. France, Rodulfus Glaber and French Politics in the Early Eleventh Century, Francia. 1: Mittelalter 16 (1989) 101-112

G. Arnaldi, Rivisitando le "Storie" di Rodolfo il Glabro, в Haut Moyen Age: culture, education et societe. Etudes offertes а Pierre Riche, сост. M. Sot, La Garenne – Colombes 1990, 547-554

B. Loefstedt, Sprachliche Notizen zu Rodulfus Glaber, Aevum (Milano) 64 (1990) 199-201

G. M. Cantarella, Appunti su Rodolfo il Glabro, Aevum (Milano) 65/2 (1991) 279-294

J. France, Glaber as a Reformer, Studia monastica 34 (1992) 41-49

R. Romagnoli, La cultura cluniacense tra Oddone e Maiolo nell'opera di Rodolfo il Glabro, Quaderni medievali 33 (1992) 6-34

V. Secol, Aspetti lessicali nell'opera di Rodolfo il Glabro, Istituto lombardo. Accademia di scienze e lettere. Rendiconti. Classe di lettere e scienze morali e storiche 127 (1993) 183-210

H. Fichtenau, Zur Geschichte der Haeresien Italiens im 11. Jahrhundert, в Societa, istituzioni, spiritualitа. Studi in onore di Cinzio Violante, I (Collectanea, 1,1), сост. G. Arnaldi, Spoleto 1994, 331-343

M. Mostert, De geschiedenis, в De middeleeuwse ideeenwereld, 1000-1300 (Middeleeuwse studies en bronnen, 63), сост. M. Stoffers, Heerlen – Hilversum 1994, 295-316

G. Orlandi, Pluralitа di redazioni e testo critico, в La critica del testo mediolatino. Atti del convegno (Firenze 6-9 dicembre 1990), сост. C. Leonardi, Spoleto 1994, 79-115

D. F. Callahan, Ademar of Chabannes, Millenial Fears and the Development of Western Anti-Judaism, Journal of Ecclesiastical History 46 (1995) 19-35

P. Engelbert, Rodulfus Glaber und die Ungarn, в Unum omnes in Christo in unitatis servitio. Miscellanea Gerardo J. Bekes OSB octogenario dedicata, 1, сост. A. Szennay – A. Somorjai, Pannonhalma 1995, 473-488

R. Landes, Rodulfus Glaber and the Dawn of the New Millenium. Eschatology, Historiography and the Year 1000, Revue Mabillon 68 (1996) 57-77

E. C. Lutz, Verschwiegene Bilder – geordnete Texte: Mediaevistische Ueberlegungen, Deutsche Vierteljahrsschrift fuer Literaturwissenschaft und Geistesgeschichte 70 (1996) 3-47

R. Landes, The Massacres of 1010: on the Origins of Popular Anti-Jewish Violence in Western Europe, в From Witness to Witchcraft. Jews and Judaism in Medieval Christian Thought (Wolfenbuetteler Mittelalter-Studien, 11), сост. J. Cohen, Wiesbaden 1997, 79-112

L G. Marcus, Rashi's Historiosophy in the Introductions to his Bible Commentaries, Revue des etudes juives 157 (1998) 47-55

D. Thompson, Das raetselhafte Jahr 1000, Concilium. Internationale Zeitschrift fuer Theologie 34 (1998) 396-405

K. Elm, Rodulfus Glaber und die Ketzer. Ueber den Kampf gegen Satan und Daemonen oder ueber das Verhaeltnis von Klerikern und Laien zu Beginn des 11. Jahrhunderts, в Pfaffen und Laien – ein mittelalterlicher Antagonismus? Freiburger Colloquium 1996, сост. E. C. Lutz, Fribourg 1999, 9-32

H. Feld, Endzeiterwartung an der mittelalterlichen Jahrtausendwende?, Rottenburger Jahrbuch fuer Kirchengeschichte 18 (1999) 215-223

O. Guyot-Jeannin, L'Italie meridionale vue du royaume de France (XIe- milieu XIIIe siecle), в Il Mezzogiorno normanno-svevo visto dall'Europa e dal mondo mediterraneo. Atti delle tredicesime giornate normanno-sveve, Bari, 21-24 ottobre 1997, сост. G. Musca, Bari 1999, 143-173

M. Mostert, De vijf boeken der historiлn van Rodulfus Glaber. Eindtijdverwachtingen in de eerste helft van de elfde eeuw, Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis 6 (1999) 13-30

S. Falk, Haeresie im 11. Jahrhundert: Rodulfus Glabers Leutardus insaniens hereticus, в Exil, Fremdheit und Ausgrenzung in Mittelalter und frueher Neuzeit (Identitaeten und Alteritaeten, 4), сост. A. Bihrer – S. Limbeck – P. G. Schmidt, Wuerzburg 2000, 35-43

D. M. Kratz, Monsters and Monstrous visions: The Art of Rodulfus Glaber's "Historiarum Libri Quinque", в Latin Culture in the Eleventh Century. Proceedings of the Third International Conference on Medieval Latin Studies, I (Publications of the Journal of Medieval Latin, 5/1), сост. M. W. Herren – C. J. McDonough – R. G. Arthur, Turnhout 2002, 508-519

A. Vadas, Volcanoes, Meteors and Famines. The Perception of Nature in the Writings of an Eleventh-Century Monk, Medium Aevum Quotidianum 61 (2010) 5-26

J. Dalarun, Relire Raoul Glaber, в Moines et demons. Autobiographie et individualite au Moyen Age (VIIe-XIIIe siecle) (Hautes etudes medievales et modernes, 106), сост. D. Barthelemy – R. Grosse, Geneve 2014, 55-83

E. C. Lutz, Geschichte verstehen. Wie mittelalterliche 'Annalisten' informieren und was das mit diagrammatischem Denken zu tun hat. Zu Rodulf Glaber, Hugo von St. Viktor, der 'Oberrheinischen' und der 'Limburger Chronik', в Diagramm und Text. Diagrammatische Strukturen und die Dynamisierung von Wissen und Erfahrung), сост. E. C. Lutz – V. Jerjen – Ch. Putzo, Wiesbaden 2014, 241-286 о данном тексте стр. 256-266