Historia Langobardorum Beneventanorum

(История лангобардов Беневента)


Автор: Erchempertus (Эрхемберт)

Описание:

Повествование об истории лангобардов с конца собственого королевства в 774 г. до 889 г. с особым упором на княжество Беневент, посвященное князю Айо Беневентскому ок. 888/90 гг. Охватывает период времени от князя Арихиса Беневентского по 889 г., посвящена Айо, князю Беневента ок. 888/890. Текст начинается словами: Langobardorum seriem, egressum situmque regni.

Посвятительный стих (Начинается словами: Vir bone, dulcis, amans, D. Schaller – E. Koensgen, Initia carminum Latinorum saeculo undecimo antiquiorum, Goettingen 1977, 17260)), был впервые приписан Эрхемберту У. Вестербергом, перед тем считался анонимным стихом к Пандульфу, князю Капуи († в 981 г.), и вместе с Chronicon Salernitanum издан Г. Х. Пертцем в MGH SS. 3 1839 560-561 и снова К. Штрекером в MGH Poetae 5 1937 413-414.

Рукописи - Mss.

Cittа del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 5001, f. 106v-131v 13 в. единственная средневековая рукопись, с нее 11 списков Нового времени

N. Cilento, Italia meridionale longobarda, Milano – Napoli (2 изд.) 1971, 73-102

W. Pohl, Werkstaette der Erinnerung. Montecassino und die Gestaltung der langobardischen Vergangenheit (Mitteilungen des Instituts fuer oesterreichische Geschichtsforschung, Ergaenzungsband, 39), Wien – Muenchen 2001, 14-76

P. Chiesa, в La trasmissione dei testi latini del medioevo – Mediaeval latin texts and their transmission (Te.Tra.), 1 (Millennio medievale, 50), сост. P. Chiesa, Tavarnuzze (Firenze) 2004, 93-96 там же стр. 93 n. 1 сборник списков Нового времени

Литература о рукописях

см. Edd. Berto (2013) 39-50

см. Edd. Berto (2022) 51-55

G. Waitz (MGH SS rer. Lang., 1), 1878, 232-233

N. Cilento, Di Marino Freccia erudito napoletano del Cinquecento e di alcuni codici di cronache medievali a lui noti (premessa allo studio del codice Vat. lat. 5001), Bullettino dell'Istituto storico italiano per il Medio Evo 68 (1956) 281-309

Издания - Edd.

A. Caracciolo, Antiqui chronologi quatuor, Neapel 1626, 17-91 под названием Historiae de gestis principum Beneventanorum epitome chronologica, неполное

C. Pellegrino, Historia principum Langobardorum, 1/1, Neapoli 1643, 25-71 под названием Historia Langobardorum Beneventi post Paulum Diaconum

J. G. Graevius, Thesaurus antiquitatum et historiarum Italiae, 9/1, Lugduni Batavorum 1723, 2-47 (4) по изд. Пеллегрино, под название Brevis descriptio de postremis quinque regibus Langobardorum Italiae

L. A. Muratori, Rerum Italicarum scriptores, 2, Mediolani 1723, 237-255 по изд. Пеллегрино

L. A. Muratori, Rerum Italicarum scriptores, 5, сост. L. Muratori, Mediolani 1724, 15-33 по изд. Караччиоло

J. G. von Eckhart, Corpus historicum Medii Aevi, 1, Lipsiae (2 изд.) 1743, 49-90 по изд. Караччиоло, под названием Historia Longobardorum Beneventi

C. Pellegrino – M. Pratilli, Historia principum Langobardorum. Nova Editio, 1, Neapoli 1749, 75-178 по изд. Пеллегрино

A. Peliccia, Raccolta di varie croniche, diarj, ed altri opuscoli cosi italiani, come latini appartenenti alla storia del regno di Napoli, 2, Napoli 1781, 24-72 по изд. Караччиоло

G. H. Pertz (MGH SS, 3), 1839, 242-264 под названием Historia Langobardorum

J. P. Migne, Patrologiae cursus completus. Series Latina, 129, Parisiis 1841-1864, 745-782 по изд. Пертца

G. Waitz (MGH SS rer. Lang., 1), 1878, 234-264

U. Westerbergh, Beneventan Ninth Century Poetry (Studia Latina Stockholmiensia, 4), Stockholm 1957, 8-9 только стихотворное посвящение с англ. переводом. стр. 10-11

L. A. Berto, Erchemperto: Piccola Storia dei Longobardi di Benevento (Nuovo Medioevo, 94), Napoli 2013, 82-204

L. A. Berto, The Little History of the Lombards of Benevento by Erchempert. A Critical Edition and Translation of 'Ystoriola Longobardorum Beneventum degentium', London – New York 2022, 132-171

Переводы - Transl.

Англ.

см. Edd. Berto (2022) 85-131

Ит.

см. Edd. Berto (2013) 83-205 параллельно с лат. текстом

A. Carucci, Erchemperto. Storia dei longobardi = Historia Langobardorum (Storia patria), Salerno 1985

I. Pin, Paolo Diacono: Storia dei Longobardi, Pordenone 1990, 185-243

R. Matarazzo, Storia dei longobardi beneventani (Thesaurus rerum Beneventanarum, 1), Napoli 1999 параллельно с лат. текстом по изд. Пертца

G. Sperduti, Erchemperto: La storia dei Longobardi (Collana di studi storici medioevali, 6), Cassino 1999

Литература - Comm.

см. Edd. Berto (2013) 1-37, 51-68

см. Edd. Berto (2022) 1-84

M. Manitius, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters. 1: Von Justinian bis zur Mitte des zehnten Jahrhunderts, Muenchen 1911, 709-710

G. Falco, Erchemperto, Civiltа moderna 3 (1931) 31-62 переиздано в G. Falco, Albori d'Europa. Pagine di storia medievale, Roma 1947, 264-292

C. G. Mor, La storiografia italiana del sec. IX da Andrea di Bergamo ad Erchemperto, в Atti del 2° Congresso Internazionale di Studi sull'Alto Medioevo. Grado – Aquileia – Gorizia – Cividale – Udine, 7-11 Settembre 1952, Spoleto 1953, 241-247

M. Micucci, La vita di Benevento nella visione di Erchemperto, Archivio storico per le province napoletane 74 (1956) 9-29

U. Westerbergh, Beneventan Ninth Century Poetry (Studia Latina Stockholmiensia, 4), Stockholm 1957, 11-29

P. Meyvaert, Erchempert, moine du Mont-Cassin, Revue benedictine 69 (1959) 101-105

N. Cilento, La struttura del racconto nelle cronache benedettino-cassinesi della Longobardia meridionale nei secoli IX e X, Bullettino dell'Istituto storico italiano per il Medio Evo 73 (1961) 85-112 о данном тексте стр. 97-103, переиздано в N. Cilento, Italia meridionale longobarda, Milano – Napoli 1966, 72-104

P. Meyvaert, в Dictionnaire d'histoire et de geographie ecclesiastique, 15, Paris 1963, 685-687

N. Cilento, Le origini della Signoria Capuana nella Longobardia minore (Studi Storici. Istituto storico italiano per il Medio Evo, 69-70), Roma 1966, 186-187

M. Oldoni, Anonimo Salernitano del X Secolo, Napoli 1972, 87-93

B. Loefstedt, Zu zwei mittellateinischen Texten. 1. Zur "Historia Langobardorum Beneventanorum" des Erchempertus, в Homenaje a Alvaro Galmes de Fuentes, 1, Madrid 1985, 219-221

H. Taviani-Carozzi, La principaute Lombarde de Salerne, IXe-XIe siecle. Pouvoir et societe en Italie lombarde meridionale, 1 (Collection de l'Ecole Franсaise de Rome, 152,1), Roma 1991, 37-62

B. Loefstedt, Weitere sprachliche Notizen zu Erchempertus, Aevum (Milano) 74 (2000) 441

W. Pohl, Werkstaette der Erinnerung. Montecassino und die Gestaltung der langobardischen Vergangenheit (Mitteilungen des Instituts fuer oesterreichische Geschichtsforschung, Ergaenzungsband, 39), Wien – Muenchen 2001, 33-42

L. Capo, Le tradizioni narrative a Spoleto e a Benevento, в I Longobardi dei ducati di Spoleto e Benevento. Atti del XVI congresso internazionale du studi sull'alto medioevo, Spoleto 2004, 243-287

F. Delle Donne, в The Encyclopedia of the Medieval Chronicle, сост. G. Dunphy, Leiden – Boston 2010, 582

W. Giese, Non felicitatem set miseriam. Untersuchungen zur "Historia Langobardorum Beneventanorum" des Erchempert, Fruehmittelalterliche Studien 44 (2010) 83-135

W. Pohl, Fragmente der Erinnerung: Die Historiographie von Montecassino 9. bis 11. Jahrhundert, в Fragmente. Der Umgang mit lueckenhafter Quellenueberlieferung in der Mittelalterforschung. Akten des internationalen Symposiums des Zentrums Mittelalterforschung der Oesterreichischen Akademie der Wissenschaften Wien, 19.-21. Maerz 2009 (Oesterreichische Akademie der Wissenschaften, Philosoph.-hist. Kl., Denkschriften, 415), сост. Chr. Gastgeber, Wien 2010, 161-165

L. A. Berto, L'immagine delle elites longobarde nella Historia Langobardorum Beneventanorum di Erchemperto, Archivio storico italiano 170 (2012) 195-233

L. A. Berto, The Muslims and Others in the Chronicles of Early Medieval Southern Lombardy, Viator 45/3 (2014) 1-24

A. Thomas, L'image de la nation lombarde dans la Petite Histoire des Lombards de Benevent: dissolution et mutation d'une identite nationale, в Nation et nations au Moyen Age. XLIVe Congres de la SHMESP (Prague, 23 mai-26 mai 2013) (Histoire ancienne et medievale, 130), Paris 2014, 51-61

L. A. Berto, 'Copiare' e 'ricomporre'. Alcune ipotesi su come si scriveva nell'Italia meridionale altomedievale e sulla biblioteca di Montecassino nel IX secolo. Il caso della cronaca di Erchemperto, Mediaeval Sophia 17 (2015) 83-111 с подробным перечнем литературных сходных текстов

Ch. Heath, Third/Ninth-Century Violence: "Saracens" and Sawdan in Erchempert's Historia, Al-Masaq. Journal of the Medieval Mediterranean 27 (2015) 24-40

L. A. Berto, Making History in Ninth-Century Northern and Southern Italy, Pisa 2018, 69-111

C. Gantner, Between a Rock and a Hard Place? South-Italian Portrayals of Franks and Byzantines in the Ninth Century, в 'Otherness' in the Middle Ages (International Medieval Research, 25), сост. H.-W. Goetz – I. Wood, Turnhout 2021, 93-115

S. Gruber, The Construction of Allegiance and Exclusion in Erchempert's Historia Langobardorum Beneventanorum, в 'Otherness' in the Middle Ages (International Medieval Research, 25), сост. H.-W. Goetz – I. Wood, Turnhout 2021, 117-137

W. Pohl, Historiography of Disillusion: Erchempert and the History of Ninth-Century Southern Italy, в Historiography and Identity III. Carolingian Approaches (Cultural Encounters in Late Antiquity and the Middle Ages, 29), сост. R. Kramer – H. Reimitz – G. Ward, Turnhout 2021, 319-354